Fundamenty OK
Ocenianie kształtujące to otwarta i uczciwa relacja pomiędzy podmiotami procesu uczenia się: uczennicami i uczniami, rodzicami oraz nauczycielkami i nauczycielami.
Dzięki jasnym, znanym wszystkim zasadom oraz poczuciu bezpieczeństwa, które z tego wynika, w szkole może mieć miejsce głębokie i trwałe uczenie się.
Bieżąca komunikacja nauczycieli z uczniami o tym, czego i jak się uczą - informacja zwrotna
Informacja zwrotna jest wartościowa i użyteczna, jeśli: nawiązuje do znanych uczniowi celów uczenia się i kryteriów sukcesu, jest konkretna, przekazywana na bieżąco i zawiera sugestie, jak możemy poprawić wykonane zadanie.
Dzięki informacji zwrotnej proces uczenia się staje się dla ucznia zrozumiały i przejrzysty, a dodatkowo uczeń zdobywa wiedzę, jak się uczyć.
Nauczycielki i nauczyciele wyposażają uczniów w narzędzia, techniki i strategie, które będą im przydatne podczas samodzielnej nauki.
Informacja zwrotna jest użyteczna także w drugim kierunku, tzn. wówczas, kiedy przekazywana jest nauczycielkom i nauczycielom od uczących się. Dzięki temu uczący zyskują świadomość, w którym miejscu przebiegu uczenia się, gdzie są jego uczennice i uczniowie oraz w jaki sposób należy projektować kolejne lekcje.
Transparentny proces uczenia się - zrozumiałe i znane wszystkim cele i kryteria
Określanie celów uczenia się i tzw. kryteriów sukcesu, a następnie obserwowanie postępów uczniów i uczennic w ich osiąganiu czyni proces uczenia się przejrzystym i zrozumiałym.
Uczennice i uczniowie nie muszą zgadywać, co muszą zrobić, aby osiągnąć sukces. Uczą się samodzielnie śledzić swój rozwój i przez to stają się bardziej pewni siebie.
Dostrzeganie przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów i uczennic oraz postępu w osiąganiu ustalonych, konkretnych celów uczenia się znacznie lepiej służy efektywnemu uczeniu się niż porównywanie między sobą postępów / wyników poszczególnych uczniów.
Oparty na zaufaniu i poczuciu bezpieczeństwa dialog - wykorzystanie błędu na rzecz uczenia się
Stosowanie oceniania kształtującego jest możliwe w klasie szkolnej, w której uczennice i uczniowie czują się bezpiecznie, nie boją się popełniać błędów. Potencjalna możliwość popełnienia błędu nie powoduje rezygnacji z wyzwań, z podejmowania zadań, które są nowe i trudne.
W takiej atmosferze uczennice i uczniowie koncentrują się na jak najlepszym wykonaniu zadania, a nie na rywalizacji z innymi.
Refleksja o własnym uczeniu się i czerpanie z tego satysfakcji - rozwijanie umiejętności autorefleksji, samooceny oraz koleżeńskiej informacji zwrotnej
Uczniowie, którzy potrafią monitorować własny proces uczenia się, osiągają w szkole lepsze wyniki.
Stosowanie oceniania kształtującego umożliwia uczniom podjęcie odpowiedzialności za własny rozwój i wypracowanie indywidualnych strategii uczenia się. OK wyposaża bowiem ich w umiejętność analizy i autorefleksji dot. własnej pracy.
Dzięki ocenianiu kształtującemu uczniowie rozwijają więc umiejętność uczenia się, a nie tylko czegoś się uczą!
Dostrzeganie przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów i uczennic oraz postępu w osiąganiu ustalonych, konkretnych celów uczenia się znacznie lepiej służy efektywności uczenia się niż porównywanie między sobą wyników poszczególnych uczniów.
Wiara we własne możliwości i wewnętrzne motywacja do podejmowania wyzwań - wybór i samodzielne podejmowanie decyzji
Ocenianie kształtujące zwiększa wiarę uczących się we własne możliwości i umiejętności oraz w to, że… mogą się nauczyć.
Dostrzeganie przyrostu wiedzy i rozwoju własnych umiejętności powoduje satysfakcję uczących się i „uskrzydla”. Wzmacnia i rodzi motywację do dalszego uczenia się.
Motywację uczniów można zwiększać także poprzez motywującą informację zwrotną.
Uczenie się w grupie oraz czerpanie z różnorodności - uczenie się we współpracy i korzystanie z eksperckości uczniów
Uczenie się jest procesem społecznym – ludzie najlepiej uczą się w grupie. Warto więc organizować sytuacje edukacyjne w taki sposób, aby uczniowie pracowali w parach lub w zespołach.
Dzięki pracy grupowej osoby kształcące się uczą się od siebie nawzajem, stając się dla siebie nawzajem ekspertami. Uczą się współpracy, tak potrzebnej w dorosłym życiu.
Ocenianie kształtujące nie jest wyłącznie sposobem przekazywania uczniowi informacji np. o jego pracy klasowej. To zestaw działań, które tworzą przestrzeń uczniom do wzięcia odpowiedzialności za własny proces uczenia się.
